ชวนชม ธรรมชาติ “สวนป่าต้นคำมอกหลวง” ต้นไม้ประจำมหาวิทยาลัยพะเยา

           มหาวิทยาลัยพะเยา ได้จัดสรรพื้นที่สีเขียวปรับภูมิทัศน์ให้เป็นสวนป่า GREEN ZONE เพื่อเป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจ หนึ่งในพื้นที่นั้นคือการ อนุรักษ์และขยายพันธ์ุ ต้นคำมอกหลวง ต้นไม้ประจำมหาวิทยาลัยพะเยา ภายใต้โครงการการอนุรักษ์ต้นคำมอกหลวงในพื้นที่ป่ามหาวิทยาลัยพะเยา เพื่อสนองพระราชดำริ โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มหาวิทยาลัยพะเยาได้ทำการศึกษา วิจัย จัดจำแนก ระบุชนิดพืช และจัดทำข้อมูลทางพฤกษศาสตร์ และนิเวศวิทยา รวมถึงระบุการกระจายพันธุ์ของต้นคำมอกหลวง โดยเครื่อง GPS (Global Positioning System Receiver) พบว่ามีต้นคำมอกหลวงกระจายอยู่ทั่วไป ภายในมหาวิทยาลัยพะเยา โดยใช้พื้นที่ภายในมหาวิทยาลัยศึกษา 2 แห่ง คือ

           1. ลานคำมอกหลวง หน้าทางขึ้นพระพุทธภุชคารักษ์

           2. ลานคำมอกหลวง หน้าโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยพะเยา

          ปัจจุบัน เป็นฤดูกาลที่ดอกคำมอกหลวง ได้ผลิดอก บานสะพรั่ง อวดความงาม ซึ่งสามารถชื่นชมความสวยงามของดอกต้นคำมอกหลวงตามสถานที่ธรรมชาติภายในมหวิทยาลัยพะเยา ดังนี้

                - ลานคำมอกหลวง หน้าทางขึ้นพระพุทธภุชคารักษ์

                - ลานคำมอกหลวง หน้าโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยพะเยา

                - ลานจอดรถหน้ามหาวิทยาลัย

                - ลานคำมอกหลวงหน้าศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง

                - หน้าบ้านพักผู้บริหารหลังที่ 8

                - ป่าตรงข้ามบ้านพักรับรองฟ้ามุ่ย

                - ป่าอนุรักษ์นกยูงไทย

                - ป่าห้วยทับช้าง

          ไม้ต้นขนาดกลาง สูงได้ถึง 15 เมตร ปลายยอดแหลมปกคลุมด้วยไขสีเหลือง ผลัดใบสั้น ๆ และผลิใบใหม่พร้อมดอก ใบเดี่ยว ออกเป็นคู่ตรงข้าม รูปรีแกมขอบขนาน ขอบใบเรียบ ปลายแหลม กว้าง 12-18 ซม. ยาว 22-30 ซม. มีหูใบเป็นปลอกที่บริเวณรอบกิ่ง ดอกเดี่ยว สีเหลืองสด ส่วนโคนเป็นหลอดยาว ปลายแผ่บานเป็น 5 กลีบ ขนาดกว้าง 5-7.5 ซม. บานกลางคืนมีกลิ่นหอมเย็น พอแดดแก่ ๆ ก็จะเริ่มร่วง ผลรูปกระสวยขนาด 1.8-2.5 ซม.

           จากการศึกษาพบว่า มหาวิทยาลัยพะเยามีต้นคำมอกหลวงที่ขึ้นเองตามธรรมชาติ ภายในมหาวิทยาลัยพะเยา จำนวนทั้งสิ้น 144 ต้น และมหาวิทยาลัยได้ปลูกเพิ่มเติมอีกจำนวน 336 ต้น เพื่อเป็นการอนุรักษ์และจัดภูมิทัศน์ให้เป็นสวนป่าใน 5 พื้นที่ ได้แก่ ลานคำมอกหลวงหน้าทางขึ้นพระพุทธภุชคารักษ์ ลานคำมอกหลวงหน้าโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยพะเยา ลานคำมอกหลวงข้างอ่างหลวง (ทางเข้า-ออกมหาวิทยาลัยพะเยา ประตู 3) ลานคำมอกหลวงหน้าศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ตลอดจนหอพักนักเรียน โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยพะเยา นอกจากนี้ ยังได้ดำเนินการเพาะต้นกล้าคำมอกหลวง ขนาดสูง 1 เมตร จำนวน 2,500 ต้น เพื่อเตรียมการขยายพื้นที่ปลูกต่อไป