ประเพณีแห่ผ้าห่มพระธาตุจอมทองของจังหวัดพะเยา เป็นกิจกรรมที่จัดขึ้นโดยการยึดถือขนบธรรมเนียมประเพณี อันดีงาม ผสมผสานกับวัฒนธรรมความเชื่อที่มีมาแต่โบราณของชาวพุทธที่เชื่อกันว่า การนำผ้าขึ้นถวายห่มคลุมรอบพระธาตุเจดีย์นั้น เสมือนได้น้อมถวายผ้าไตรแด่พระพุทธองค์ นับเป็นมงคลสูงสุดได้รับการหยิบยกขึ้นมาถือปฏิบัติอย่างยิ่งใหญ่อีกครั้ง ซึ่งมหาวิทยาลัยพะเยา โดย วิทยาลัยการศึกษา คณะศิลปศาสตร์ และคณะรัฐศาสตร์และสังคมศาสตร์ ร่วมกับ จังหวัดพะเยา เทศบาลเมืองพะเยา สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดพะเยา สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดพะยา ภาครัฐ ภาคเอกชนประชาชนชาวพะเยา ๑๔ ชุมชนเมือง และชุมชนรอบวัดพระธาตุจอมทองร่วมกันจัดขึ้น
อธิการบดีมหาวิทยาลัยพะเยา รองศาสตราจารย์ ดร.สุภกร พงศบางโพธิ์ ให้เกียรติเป็นประธานในพิธีเปิดกล่าวว่า การจัดงานครั้งนี้เกิดจากการร่วมมือของมหาวิทยาลัยพะเยา ร่วมกับภาครัฐ ภาคเอกช และชุมชนในจังหวัดพะเยา ถือเป็นสิ่งที่น่ายินดี เพราะทำให้เห็นถึงความร่วมมือ ร่วมใจ ที่จะพัฒนาและอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม ประเพณีที่มีมาแต่โบราณ สนับสนุนให้ประชาชนมีส่วนร่วมและเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวในจังหวัดพะเยา ทำให้จังหวัดพะเยาเป็นที่รู้จักมากยิ่งขึ้น ผ่านขบวนแห่เครื่อง
นมัสการพระธาตุ ที่บรรจงประดิษฐ์ผ้าห่มพระธาตุที่งดงามด้วยความตั้งใจ การแห่ผ้าห่มพระธาตุจองทองในครั้งนี้ ได้มีการนำน้ำจากแม่น้ำสำคัญ ๕ แห่ง คือ "แม่น้ำปิง" จังหวัดเชียงใหม่ "แม่น้ำวัง" จังหวัดลำปาง "แม่น้ำยม" จังหวัดแพร่ "แม่น้ำน่าน" จังหวัดน่าน "แม่น้ำอิง" จังหวัดพะเยา และยังได้นำ "น้ำอ่างหลวง” จากแหล่งเก็บน้ำภายในมหาวิทยาลัยพะเยา แหล่งน้ำสำคัญซึ่งใช้หล่อเลี้ยงนิสิตมหาวิทยาลัยพะเยา มาทำน้ำสำหรับใช้สรงพระธาตุจอมทองเพื่อความเป็นสิริมงคล และความร่มเย็นของชีวิตมีเครื่องสักการะที่สร้างสรรค์ขึ้นโดยมีแบบอย่างมาจากเครื่องสักการะแบบล้านนาโบราณ
ซึ่งนิสิตใช้เวลาว่างหลังเลิกเรียนและในวันหยุดมาช่วยกันทำด้วยความสมัครสมาน สามัคคี และศรัทธาที่มีต่อพระธาตุจอมทอง การที่คณะผู้จัดงานได้จัดโครการ "ประเพณีแห่ผ้าห่มพระธาตุจอมทอง" นับว่าเหมาะสมแก่กาลสมัยเพราะหากไม่การอนุรักษ์ รักษา วัฒนธรรมนี้อาจเลือนหายไปกับกาลเวลา ครั้งนี้ จึงถือเป็นโอกาสอันดีที่ทุกฝ่ายจะได้ร่วมมือร่วมใจกันช่วยอนุรักษ์รักษาวัฒนธรรม ประเพณีที่มีมาแต่โบราณให้คงอยู่กับจังหวัดพะเยาสืบไป
ประเพณีแห่ผ้าห่มพระธาตุจอมทอง ครั้งนี้ มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบกิจกรรมให้สอดคล้องกับภาวการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) เพื่อให้สามารถดำเนินการสืบสานประเพณีให้คงอยู่ โดยทางผู้ดำเนินโครงการได้จัดมาตรการเพื่อป็นการเฝ้าระวัง โดยยึดถือแนวปฏิบัติของกระทรวงสาธารณสุขอย่างเคร่งครัด ปีนี้จัดขึ้นในวันศุกร์ที่ ๒๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๔ ณ วัดพระธาตุจอมทอง อ.เมือง จ.พะเยา